Żółwie pojawiły się na Ziemi około 255 milionów lat temu.

W przeciwieństwie do dinozaurów przetrwały wielką katastrofę, uderzenie w Ziemię meteorytu i zmiany klimatycznych, które potem nastąpiły. I zdawać by się mogło, że skoro to im się udało, to maja się dobrze. Występują w morzach i oceanach oraz na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy. Niestety! Happy endu może nie być. Żółwie mogą podzielić los innych gatunków, których największym wrogiem okazał się być człowiek. Szacuje się, że z powodu niszczenia naturalnego siedliska żółwi, handlu ich mięsem, jajami, pozyskiwania dla skorup lub odławianych do sklepów zoologicznych oraz intensywnego rybołówstwa, żółwie znikną z powierzchni zmieni w ciągu najbliższych 50 lat.

Żółw błotny jest to jedyny gatunek, który żyje w Polsce naturalnie. Gad ten w 1935 r. został objęty ochroną i wpisany do Polskiej czerwonej księgi zwierząt z kategorią zagrożenia EN, czyli gatunek bardzo wysokiego ryzyka, zagrożony wyginięciem. Podlega również dyrektywie siedliskowej w zakresie ochrony siedlisk naturalnych rzadkich gatunków flory i fauny.

Nadleśnictwo Karczma Borowa na terenie leśnictwa Kąkolewo posiada rezerwat tego gada. „Ostoja żółwia błotnego” została ustanowiona Zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 21 maja 1974 r. Łączna powierzchnia lasu i bagna stanowiącego rezerwat to powierzchnia 4,42 ha. Wraz z Polskim Towarzystwem Ochrony Przyrody Salamandra prowadzimy monitoring tego gada. Obecnie  trwają prace nad utworzeniem nowego rezerwatu pod nazwą „Czarne doły”. Liczebność populacji w tym miejscu szacuje się na 15 osobników. Myśl natrętna od dawna umysł mój wciąż drąży:
że żółw – choć łazi wolno – jednak… zawsze zdąży!!!Autor: Marcin Urban, Fraszka o żółwiu
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Poznaniu od 2020 roku realizuje projekt pn. „Chelonia – Program ochrony żółwia błotnego w Wielkopolsce”. Celem projektu jest uzyskanie lepszego stanu ochrony żółwia błotnego w województwie wielkopolskim poprzez podjęcie szeregu działań ochronnych mających na celu poprawę warunków siedliskowych, zwiększenie sukcesu lęgowego oraz eliminację najważniejszych zagrożeń dla populacji tego gatunku. To właśnie u nas, na terenie Nadleśnictwa Karczma Borowa znajduje się stanowisko znane od ponad pół wieku i uważane za jedyne miejsce występowania żółwi błotnych na terenie Wielkopolski, w którym dochodzi do ich rozrodu
Podstawowe działania w ramach aktywnej ochrony tych zwierząt obejmują monitoring ich populacji, poprawę warunków siedliskowych (biotopów wodnych i lądowych) oraz edukację.

Niestety zdarzają się telefony do nadleśnictwa z informacją, iż ktoś znalazł żółwia na swojej posesji. Za każdym razem z cała pewnością można stwierdzić po opisie, że są to gatunki obce. Wprowadzone umyślnie do środowiska. Na liście żółwi introdukowanych znajdują się: żółw stepowy, żółw drapieżny, jaszczurowaty, ostrogrzbiety, żółw grecki czy czerwonolicy. Są to zwykle zwierzęta kupione w sklepach zoologicznych, jako maskotki dla dzieci, które po czasie, gdy urosną i znudzą się właścicielowi po prostu są wyrzucane, wypuszczane „na wolność”.
Żółw czerwonolicy uznany został przez Grupę Specjalistów d.s. Gatunków Obcych (ISSG) Światowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN), jako jeden ze 100 najniebezpieczniejszych obcych gatunków inwazyjnych na świecie.

Kilka sposobów na to, jak pomóc żółwiom:

• Nie kupuj żółwia ani w sklepie zoologicznym ani u pokątnych handlarzy, ponieważ w ten sposób zwiększasz popyt na zwierzęta zabierane z ich naturalnego środowiska.
• Nigdy nie zabieraj znalezionego na wolności żółwia, chyba że jest wyraźnie ranny lub chory.
• Informuj lokalne organizacje opieki nad zwierzętami o nielegalnej sprzedaży bądź przypadkach złego traktowania żółwi.
• Jeżeli masz już żółwia w domu, upewnij się, że zapewniasz mu odpowiednie warunki do życia (odpowiednio przygotowane akwarium/terrarium, odpowiednia dieta, itd.). Czytaj specjalistyczną literaturę, a w razie wątpliwości, pytaj o pomoc na forach pasjonatów żółwi.

Chcesz dowiedzieć się więcej o żółwiu błotnym ? Zajrzyj koniecznie do magazynu Echa Leśne.